Το πρόγραμμα Αποστολή στη Θεσπρωτία (Thesprotia Expedition) είναι ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα που συνδυάζει την αρχαιολογία, τη γεωλογία και την ιστορία με σκοπό τη συγγραφή της διαχρονικής ιστορίας μιας περιοχής της Θεσπρωτίας– συγκεκριμένα στην κοιλάδα του Κωκυτού – από την προϊστορική έως τη σύγχρονη εποχή. Το πρόγραμμα που διηύθυνε ο Δρ. Björn Forsén υπό την αιγίδα του Φινλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών, ξεκίνησε το 2003 και αρχικά είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει πέντε χρόνια. Με την πρόσθετη χρηματοδότηση που ελήφθη από την Ακαδημία της Φινλανδίας συνεχίστηκαν οι εργασίες πεδίου μέχρι το 2010. Το 2015 και το 2020 πραγματοποιήθηκαν επιπλέον επιτόπιες εργασίες, τα αποτελέσματα των οποίων είναι υπό μελέτη.
Το πρόγραμμα Αποστολή στη Θεσπρωτία έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη των εθνοτικών και πολιτισμικών διαφορών, των οικιστικών μοντέλων και των δημογραφικών αλλαγών, των οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων, καθώς και των περιβαλλοντικών μεταβολών στην περιοχή. Προκειμένου να διευκρινιστούν οι παραπάνω παράμετροι χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικοί επιστημονικοί κλάδοι και εφαρμόστηκαν πολλές μέθοδοι. Στο πρόγραμμα πήραν μέρος ερευνητές από τη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ολλανδία και την Ελλάδα. Επιπλέον, ερευνητές που δραστηριοποιούνται στην περιοχή κλήθηκαν να συνδράμουν στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Στις εργασίες του προγράμματος περιλαμβάνονταν επίσης η επανεξέταση αρχαίων επιγραφών από την περιοχή, έρευνα που έγινε σε αρχεία της Κωνσταντινούπολης, της Βενετίας και της Κέρκυρας, η συστηματική αρχαιολογική έρευνα με δοκιμαστικές τομές σε περιοχές ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, η γεω-αρχαιολογική έρευνα και η λήψη παλυνολογικών δειγμάτων, οι γεωφυσικές διασκοπήσεις καθώς και η τοπογραφική χαρτογράφηση.
Στην Ήπειρο έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα περιορισμένης κλίμακας αρχαιολογική, γεωλογική και ιστορική έρευνα σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στο πλαίσιο του προγράμματος Αποστολή στη Θεσπρωτία πραγματοποιήθηκε η πρώτη συστηματική επιφανειακή έρευνα στη Θεσπρωτία και η δεύτερη επιφανειακή έρευνα σε ολόκληρη την Ήπειρο. Απώτερος σκοπός του προγράμματος ήταν η βαθύτερη κατανόηση του παρελθόντος αυτής της περιοχής της Ελλάδας, με τη δημιουργία ενός συνόλου δεδομένων προκειμένου να συγκριθούν με αντίστοιχες πληροφορίες από άλλες περιοχές. Μόνο με τέτοιου είδους συγκρίσεις μπορούν να εντοπιστούν οι τοπικές διαφορές στην εξέλιξη κάθε περιοχής που με τη σειρά τους βοηθούν στην κατανόηση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας της Ανατολικής Μεσογείου.
Η αρχαιολογική έρευνα στη Θεσπρωτία συνεχίζεται, καθώς το 2019 ξεκίνησε ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα με επίκεντρο τη ρωμαϊκή αποικία Φωτική.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα ή τις δημοσιεύσεις του, επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.thesprotiaexpedition.info